Promise me

Beloof me dat je durft

Een jongen loopt onder een steen door die hij net zelf de lucht in keilde. Een klein gilletje, maar hij haalt het. Promise me dat je voorzichtig zult zijn, dat is de boutade die Kabinet-K en hun groep van jonge en oude dansers met verve aan hun laars lappen.

Nog net voordat Kabinet-K fusioneerde met Les ballets C de la B - nu heten ze als éénheid LaGeste - maakten huischoreografen Kwint Manshoven en Joke Lauryns Promise me. Een muzikant, Thomas Devos, maakt live muziek waarin hij ritmisch en geestdriftig tekeer gaat. Een groep performers, zowel jonge kinderen als geoefende dansers, gebruiken het geluid als motor. Om hoger, verder, sneller, ruiger te gaan. Vanuit die basis ontvouwt tijdens Promise me een voorstelling over het opzoeken van gevaar. Ligt er in die zoektocht een antwoord op moeilijke vragen? Iets dat we niet zien wanneer we het veilig houden? Of is het niet meer dan waaghalzerij?

De kinderblik

Choreografen Manshoven en Lauryns creëerden met Kabinet K jarenlang een universum waar de speelse kinderblik centraal stond, maar ook serieus genomen werd. Kinderen bevolken de scène niet als een gemaksoplossing of als metafoor voor onschuld, maar worden meegenomen in het maakproces als intelligente performers. Zij het dat die intelligentie op een ander niveau lijkt te liggen. Charlotte De Somviele beschreef in haar recensie voor de Standaard de kindperformers als ‘mowgli’s’ - ze stralen een ongeremdheid uit, maar ook een zelfredzaamheid die de volwassen kijker vreemd lijkt.

Zelf hebben Manshoven en Lauryns het over een intuïtieve intelligentie. Door niet te zijn opgeleid als performers, bieden kinderen een open blik om dans te herdenken. Weg met aangeleerde pasjes, welkom beweging als taal! Zo ontstond de filosofie om bij Kabinet K te werken naar een danstaal die ons stript van alles wat onze connectie met de wereld soms vertroebelt. Taal, conventie, ideologie: wat blijft er over van de werkelijkheid wanneer alleen het lichaam als lichaam er zintuiglijk mee in interactie gaat? De kinderblik, gericht op doen wat op dat moment interessant of juist voelt - al is het een steen over de scène keilen - biedt een oplossing. De inventieve drang om te bewegen staat zo boven het virtuoos uitvoeren van een danspas.

Veilige tijden

En wat typeert kinderen meer dan het opzoeken van grenzen - net datgene waar volwassenen vaak voor terugdeinzen. Promise me ontstond volgens Manshoven “vanuit een verlangen om omringd te zijn door mensen die niet geregeerd worden door angst, maar die nieuwsgierig zijn en risico’s durven te nemen. En vanuit de ongerustheid dat westerse kinderen niet meer opgroeien met blutsen en builen.” Kinderen spelen niet meer in het bos, zo klinkt het verveelde adagio nu al te vaak. En misschien moeten ze dat wel doen.

In hun danstaal beschouwen Manshoven en Lauryns kinderen als gelijken met een even interessante danstaal of kijk op de wereld. Tot de zeventiende eeuw werd volgens de geschiedschrijving zo naar kinderen gekeken. De geboorte van de kindertijd was een fenomeen: voorheen waren het kleine volwassenen, louter geremd in kunnen door hun bouw of kennis maar allesbehalve vertroeteld. Of dat meteen de juiste gang van zaken is, valt te betwisten, maar de geboorte van de kindertijd heeft in een steeds sneller gaand tempo inderdaad geleid tot een samenleving waar kinderen buiten worden gehouden. We houden ze graag klein, schermen gevaar af en vragen ze absoluut nooit naar hun mening. Het zijn veilige tijden.

Tegelijkertijd weten we echter maar al te goed dat een onbeschreven blad beter is in out of the box denken en dat om een nieuwe route in te slaan, de oude paaltjes uit de weg moeten worden getild. En dat dat tillen gebeurt met hamers, beitels en schoppen. Verandering is gevaarlijk maar nodig. Waarom dan niet toegeven aan die ongeschreven bladeren vol drang naar grensopzoekerij? Aldus Manshoven: “Het is dus een verzoek aan de samenleving: vertrouw erop dat we het goede zullen doen, ook al zullen we soms grenzen moeten verleggen of normen moeten bevragen. Want enkel zo kan verandering tot stand komen. Laat ons vrij, om te kunnen worden wie we horen te zijn.”

Beloof me

Geïnspireerd zijn ze door David Van Reybroeck, die in De Correspondent nog liet optekenen: “Ja, je moet zuinig zijn op je lijf, maar daarom toch niet zuinig op het leven?” Wat blijft er immers over van de wereld als we er niet mee durven botsen?” De kinderblik die Kabinet K zo typeert is ook dezelfde blik die nog onderzoekend naar de werkelijkheid kan kijken. Nog ongeleerd is er ook nog geen afstompen: eng is nog eng, vrolijk nog vrolijk. Beleven doe je dan voluit. Leven doe je dus voluit. Dat is wat Promise me u vanavond probeert te vragen: beloof me dat je durft te leven.

Tekst: Ans Van Gasse

De programmatekst wordt verzorgd door het team van De Zendelingen, een productiehuis voor multimediale content over podiumkunsten en een collectief van freelancers die werken rond omkadering.